Λασιθίου

Σύμφωνα με την ελληνική Μυθολογία ο Γίγαντας Σαραντάπηχος που ήταν γιος του πατέρα των θεών Δία έσκυψε κάποτε διψασμένος να πιει νερό από το ποτάμι Κρυγιός ή Μύρτος. Η μακριά του γενειάδα έσκισε στα δύο το βράχο του βουνού κι έτσι δημιουργήθηκε το φαράγγι της Σαρακίνας.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ανάγλυφου της περιοχής της Ιεράπετρας είναι το φαράγγι του Χα, δίπλα στο χωριό και τα μινωϊκά ερείπια της Βασιλικής. Θεωρείται ένα από τα αγριότερα φαράγγια της Ελλάδας, ένα σπάνιο μορφολογικό φαινόμενο της φύσης, που μόνο ένας ενδογενής παράγοντας, όπως ο τεκτονισμός θα μπορούσε να δημιουργήσει. Αυτός, λοιπόν, ο καρστικός σχηματισμός έχει δημιουργηθεί πάνω σε μεγάλο ενεργό ρήγμα σύμφωνα με γεωλόγους.

Το Φαράγγι του Μυλωνά ή του Άη Γιάννη βρίσκεται 18km ανατολικά της Ιεράπετρας. Ξεκινάει από το χωριό Άγιος Ιωάννης, σε υψόμετρο 500m και καταλήγει στην παραλία της Κακιάς Σκάλας. Η κατάβαση του φαραγγιού από τον Άγιο Ιωάννη διακόπτεται από καταρράκτες και γι'αυτό είναι αδύνατη χωρίς τεχνικά μέσα από την πάνω μεριά του και μέσα από την κοίτη.

Το Φαράγγι του Χαυγά είναι ένα όμορφο φαράγγι, το μοναδικό μεγάλο φαράγγι στο Οροπέδιο Λασιθίου (Μην το συγχέετε με το ομώνυμο φαράγγι κοντά στην Καλαμαύκα). Το πέρασμα όλου του μήκους του μέσα από την κοίτη είναι δύσκολο, καθώς σε ένα σημείο η πορεία διακόπτεται από μια μεγάλη κολύμπα με νερό (ωστόσο υπάρχει μονοπάτι από το πλάι, αρκετά  πιο πριν από την λιμνούλα).

Στο γεμάτο πηγές, νερά και δάση χωριό Ορεινό Σητείας συναντάμε ένα από τα πιο ορμητικά ποτάμια της Κρήτης. Οι πηγές του βρίσκονται ψηλά στο οροπέδιο Αμπέλια στις πλαγιές της Θρυπτής και της Παπούρας. Σχηματίζουν σύντομα ποτάμι το οποίο αφού διασχίσει την πλατεία του χωριού εισχωρεί στο άγριο φαράγγι του Ορεινού. Το φαράγγι είναι τεχνικό και η διάσχισή του απαιτεί εξοπλισμό, δημιουργεί εντυπωσιακούς καταρράκτες με λίμνες και ιδιαίτερα στο τελευταίο κομμάτι του είναι ένα πραγματικό θαύμα της φύσης.

Το φαράγγι των Πεύκων είναι ένα από τα ομορφότερα μικρά φαράγγια της Κρήτης, με καταπληκτικούς σχηματισμούς των πετρωμάτων του από την επίδραση των φυσικών δυνάμεων και έντονη βλάστηση. Το μήκος του είναι 4.5 km και η υψομετρική διαφορά εισόδου- εξόδου φτάνει τα 300m. Ξεκινάει νοτιότερα από το χωριό Πεύκοι και καταλήγει στον οικισμό Άσπρος ποταμός, 2km βόρια του Μακρύγιαλου.

Το φαράγγι των Χοχλακιών ή Καρουμών βρίσκεται σε μια από τις πιο απομονωμένες περιοχές του νησιού, κοντά στην Κάτω Ζάκρο. Η εύκολη πεζοπορία μέσα στο φιδίσιο φαράγγι με την αραιή βλάστηση και τους γυμνούς βράχους, καταλήγει στην πανέμορφη παραλία των Καρουμών.

Το φαράγγι των Αγίων Αποστόλων στη Λάπαθο βρίσκεται στις νότιες περιοχές του Όρους Δίκτη, 28km δυτικά της Ιεράπετρας και 72km νοτιοανατολικά του Ηρακλείου, στην περιοχή της Κάτω Σύμης. Πρόκειται για ένα πολύ δύσβατο φαράγγι, το οποίο είναι ιδανικό για έμπειρους canyoners. Το μήκος του είναι περίπου 4km και η υψομετρική διαφορά εισόδου – εξόδου είναι περίπου 900m.

Το άγριο και επιβλητικό φαράγγι του Καψά βρίσκεται 8-9km ανατολικά του Μακρύγιαλου και 33km ανατολικά της Ιεράπετρας. Το φαράγγι ονομάζεται και φαράγγι των Περβολακίων, καθώς η βορεινή του είσοδος αρχίζει από το απομονωμένο γραφικό χωριό Περβολάκια. Δίπλα στο χωριό βρίσκεται το πανέμορφο χωριό Πέζουλος, στο οποίο αξίζει να περπατήσετε.

Το φαράγγι της Κριτσάς ξεκινάει κοντά στο γραφικό χωριό της Κριτσάς, 9.5km νοτιοδυτικά του Αγίου Νικολάου και καταλήγει στο χωριό Τάπες. Έχει μήκος 13km και σε μερικά σημεία το πλάτος του φτάνει μόλις το 1.5m.

Το φαράγγι του Χαυγά βρίσκεται πολύ κοντά στο χωριό Καλαμαύκα, σε απόσταση 12km από την πόλη της Ιεράπετρας. Με το ίδιο όνομα υπάρχουν κι άλλα φαράγγια στην Κρήτη, όπως το φαράγγι του Χαυγά στο Οροπέδιο Λασιθίου.

Το φαράγγι του Μέσωνα (ή Μέσονα) βρίσκεται στις βόρειες πλαγιές των όρεων της Θρυπτής, κοντά στο Καβούσι Ιεράπετρας και στο χωριό Άβγος. Είναι ένα μικρό φαράγγι μήκους 4χλμ με τεχνικές καταβάσεις που απαιτεί εξοπλισμό για να το καταβείτε μέσα από την κοίτη του. Το φαράγγι συνδέει το Οροπέδιο της Θρυπτής με τη περιοχή του Καβουσίου.

Το φαράγγι των Αγίων Πάντων στη Σκοπή Σητείας αποτελεί μία από τις πιο πράσινες και πιο όμορφες περιπατητικές διαδρομές ολόκληρης της ανατολικής Κρήτης, μια πραγματική όαση δροσιάς. Η εύκολη πορεία γίνεται όλη μέσα στην κοίτη σε πολύ καλά σηματοδοτημένο μονοπάτι το οποίο σε όλη τη διαδρομή του κινείται στον ίσκιο που δημιουργούν αιωνόβια πλατάνια και άλλα δέντρα.

Το φαράγγι στο Σελλινάρι βρίσκεται περίπου 45km ανατολικά του Ηρακλείου και 21km δυτικά του Αγίου Νικολάου, στις ανατολικές πλαγιές της Σελένας. Είναι πολύ γνωστό σε όλους τους Κρητικούς, καθώς μέσα από το φαράγγι διέρχεται η Εθνική Οδός Ηρακλείου-Αγίου Νικολάου, ενώ επίσης το φαράγγι ιστορικά αποτελούσε το φυσικό πέρασμα από την περιοχή του Λασιθίου προς το Ηράκλειο.

Η έξοδος του φαραγγιού του Τσιγκούνη βρίσκεται 1km δυτικά του χωριού Σφάκα Σητείας, πάνω σε μια απότομη στροφή του κεντρικού δρόμου που ενώνει την Κεντρική Κρήτη με τη Σητεία. Ο ποταμός που διέρχεται μέσα από το φαράγγι πηγάζει από το οροπέδιο Μονοκαρά και είναι «τσιγκούνης», αφού κατεβάζει γενικά λίγο νερό το χειμώνα.

Εξαιρετικά όμορφο μικρό φαράγγι που ξεκινάει από τους Μεσελέρους Ιεράπετρας και, αφού γίνει ποτάμι, διοχετεύει τα νερά του στο φράγμα των Μπραμιανών. Η βλάστηση αποτελείται κυρίως από πεύκα, ενώ κύριο χαρακτηριστικό είναι οι εντυπωσιακές μορφές που έχουν οι βράχοι από τη διάβρωση του νερού.

Το φαράγγι του Αδριανού ξεκινάει από το ομώνυμο χωριό του Μιραμπέλου. Σε μερικά σημεία υπάρχουν ψηλοί βράχοι που εμποδίζουν την ελεύθερη πορεία μέσα στο φαράγγι, κάνοντας την πεζοπορία αρκετά δύσκολη, αλλά όχι αδύνατη.

Σε όλο το μήκος του είναι πανέμορφο και κρύβει δύο βασικές εκπλήξεις. Αφενός φιλοξενεί μια μικρή αποικία φοινίκων του Θεόφραστου, ενώ στο τέλος του υπάρχουν πηγές με μεγάλες κολύμπες με γλυκό νερό όλο το χρόνο. Οι πηγές αυτές είναι ένα αναπάντεχο γεγονός στην ξηροθερμική ανατολική Κρήτη.