Φύση

Ο Τάφκος της Μαύρης είναι βάραθρο που βρίσκεται πάνω από το χωριό Βισταγή, σε υψόμετρο 1,450 μ. και με συνολικό εξερευνημένο βάθος τα 200 μ. με κάθετα κατεβάσματα των 50 μ. και τεράστιες αίθουσες που φτάνουν τα 1500 τμ. Εδώ υπάρχουν σκελετοί από Κρητικούς Αίγαγρους, που έχουν εξαφανιστεί από τον Ψηλορείτη από την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Το Σπήλαιο του Κάτω Περιστερά βρίσκεται δυόμισι περίπου χιλιόμετρα ανατολικά του χωριού Καρύδι, στη θέση Κάτω Πλατύβολο σε υψόμετρο 560 μέτρων περίπου. Χρειάζεται 5' λεπτά περπάτημα από το σημείο στάθμευσης των αυτοκινήτων, σε σχετικά ευδιάκριτο μονοπάτι.

Στο πλέον απομακρυσμένο κομμάτι της ανατολικής ακτής της Κρήτης συναντάμε το σπήλαιο της Αλογαράς. Το όνομα Αλογαρά δεν έχει να κάνει με το άλογο αλλά προέρχεται μάλλον από τη λέξη λογάρι. Βρίσκεται στην περιφέρεια του χωριού που για αιώνες έφερε το εντυπωσιακό όνομα Τσω το οποίο δυστυχώς τα τελευταία χρόνια μετονομάστηκε σε Αγία Τριάδα Σητείας, ακολουθώντας μια ατυχή μόδα μετονομασίας πολλών ιστορικών χωριών της Κρήτης.

Το μεγάλο φαράγγι του Μαζά ξεκινάει από το χωριό Καρύδι, στην πορεία ενώνεται με ένα μικρότερο φαράγγι που ξεκινάει από το Βρυσίδι και καταλήγει λίγο μετά τους Αδραβάστους. Έχει μεγάλο μήκος και εντυπωσιακές γεωμορφές στο εσωτερικό του, όμως η διαδρομή είναι μόνο για έμπειρους στη διέλευση φαραγγιών. Στο παρελθόν αποτελούσε βασική οδική διαδρομή ανάμεσα στους διάφορους οικισμούς.

Η σαύρα της Κρήτης (επιστ. Podarcis cretensis) είναι το μοναδικό ενδημικό είδος σαύρας του νησιού, το οποίο μέχρι πριν λίγα χρόνια εθεωρείτο ότι ανήκε στο Podarcis erhardii. Είναι γνωστό κι ως σιλιβούτι της Κρήτης, μικρή κολισαύρα ή κλωστιδάκι.

Ο ποταμός Κερίτης βρίσκεται κοντά στα Χανιά και ανήκει στα ποτάμια με τη μεγαλύτερη παροχή νερού στην Κρήτη. Συγκεντρώνει τα νερά των Λευκών Ορέων από την περιοχή της Ζούρβας και των Μεσκλών και έπειτα από πορεία που ξεπερνάει τα 25 χλμ καταλήγει στην παραλία του Πλατανιά. Στο διάβα του ενώνεται με πολλά ρέματα και παραπόταμους.

Το τοπωνύμιο Κορακιάς υπάρχει σε πολλά μέρη σε όλη την Κρήτη και σημαίνει το μέρος που έχει κοράκια. Από μακριά ο Κορακιάς φαίνεται πολύ επιβλητικός πάνω από το χωριό και ξεχωρίζει με το απότομο σαν καρφί σχήμα του. Από κάθε πλευρά της η κορφή έχει απότομο γκρεμό και μόνο από τη νότια πλευρά της είναι εύκολη η πρόσβαση. Την επιβλητική αυτή προεξοχή της γης που είναι σα φυσικό φρούριο επέλεξαν από τα αρχαία χρόνια οι Μινωίτες σαν τόπο λατρείας τους και λειτούργησε σαν ιερό κορυφής.

Ο πρίνος του Ισμαήλ ή του Σμαΐλη βρίσκεται κοντά στο χωριό Μαθιά Πεδιάδος. Κάτω από το δέντρο στρατοπέδευσαν οι άντρες του Ισμαήλ Σελίμ Πασά στις 19 Μαΐου 1867, πριν λάβουν μέρος στη μεγάλη μάχη του Οροπεδίου Λασιθίου (21-29 Μαΐου).