Κρήτη

Ο ναός αποτελούσε τμήμα του μοναστηριού της Παναγίας της Κερά Λιμνιώτισσας που ήταν γυναικείο και μάλλον ιδρύθηκε στα πρώτα χρόνια της Ενετοκρατίας και έπαψε να υφίσταται με την άλωση της Κρήτης από τους Τούρκους όταν πάρα πολλά μοναστήρια λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν και οι μοναχοί/ές τους σκοτώθηκαν.

Ο ναός της Παναγίας σώζει δυο στρώματα τοιχογραφικού διακόσμου. Το αρχαιότερο στρώμα εντοπίζεται στα δυτικά γωνιακά διαμερίσματα και χρονολογείται στον 11ο αιώνα. Στο βόρειο τοίχο αναπτύσσεται σε πυκνή παράταξη σειρά ολόσωμων αγίων και μαρτύρων με τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη.

Ο (πολύ παλιός) ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου βρίσκεται νότια των Αρχανών και φέρει τοιχογραφίες του 1315. Σε μια τοιχογραφία αναπαριστάται ο ιδρυτής της εκκλησίας να κρατάει μια μακέτα του ναού, ενώ υπάρχουν και αναπαραστάσεις κολασμένων.

Ο ναός της Αγίας Άννας βρίσκεται στο Ανισαράκι Κανδάνου και αποτελεί μια από τις σημαντικότερες Βυζαντινές Εκκλησίες της Κρήτης, καθώς φέρει πολύ σπουδαίες τοιχογραφίες του 1457-1462. Το εικονοστάσι είναι τοιχογραφημένο και δε φέρει ξύλινο τέμπλο.

Ο Θεολόγος, πρώην μοναστήρι του Θεολόγου, είναι οικισμός που βρίσκεται ανάμεσα στη Κριτσά και τον Κρούστα. Η μονή ιδρύθηκε τη Β’ Βυζαντινή περίοδο και λειτούργησε μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα.

Η πρώην μονή του Αγίου Παύλου βρίσκεται κοντά στους Παρανύμφους, σε σημείο όπου υπάρχει πηγή. Τριγύρω βλέπουμε ίχνη από αρχαίο ιερό, που συλήθηκε από αρχαιοκάπηλους.

Σε ένα καταπράσινο τοπίο πάνω από το χωριό Διαβαϊδέ της επαρχίας Πεδιάδος βρίσκεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου του Σφακιώτη, που ανάγεται στον 14ο αιώνα. Ο ναός φέρει τοιχογραφίες κάποιου επαρχιώτη ζωγράφου σε πολύ καλή κατάσταση.

Ανάμεσα στο Αρώνι και στον Αργουλιδέ Ακρωτηρίου Χανίων συναντάμε τον δίκλιτο ναό του Αγίου Αρτεμίου και της Αγίας Παρασκευής. Ο γραφικός αυτός βυζαντινός ναός φαίνεται να χτίστηκε σε δυο φάσεις με το δεξιό κλίτος που ανήκει στην Αγία Παρασκευή να είναι μάλλον το αρχαιότερο. Ανάμεσα στις δύο πόρτες του ο ναός έχει παλιό πηγάδι που συγκέντρωνε το νερό της βροχής ενώ υπάρχει και λαξευτή πέτρινη γούρνα στο φυσικό βράχο.