Κρήτη

Ο Ναός της Παναγίας στον Κισσό Αγίου Βασιλείου βρίσκεται δίπλα στο κοιμητήριο του χωριού και είναι αφιερωµένος στο Γενέθλιο της Θεοτόκου. Ο αρχικός μονόχωρος ναός έχει επεκταθεί στα δυτικά μάλλον στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν προστέθηκε το εντυπωσιακό κωδωνοστάσιο που φέρει την χρονολογία 1901.

Στην τοποθεσία Καρδάκι στο Αμαριανό Πεδιάδος βρίσκεται ο κατάγραφος Βυζαντινός ναός της Παναγίας Καρδιώτισσας, που είναι αφιερωμένος στο Γενέσιο της Θεοτόκου (εορτ. 8 Σεπτεμβρίου).

Ο ναός του Αγίου Αθανασίου βρίσκεται λίγο έξω από το Κεφάλι των Εννιά Χωριών της επαρχίας Κισάμου. Ο μονόχωρος καμαροσκέπαστος ναός περιβάλεται από όμορφο πάρκο με πεύκα και εσωτερικά φέρει ενισχυτικό σφενδόνιο.

Ο ναός της Αγίας Αναστασίας βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του κάστρου Belvedere και κατασκευάστηκε σύμφωνα με τον Gerola πάνω στα ερείπια δύο αρχαίων δεξαμενών. Λόγω του μικρού μεγέθους του, το αποσπασματικά σωζόμενο εικονογραφικό πρόγραμμα, το οποίο χρονολογείται στα μέσα του 14ου αιώνα, φέρει ελάχιστες παραστάσεις

Ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου ή Πάνω Παναγιά βρίσκεται στο Βορειοανατολικό τμήμα του κάστρου Belvedere και φέρει πολύ κατεστραμμένο τοιχογραφικό διάκοσμο, φιλοτεχνημένο το 1467 από τον αυτοαποκαλούμενο «ταπεινό ζωγράφο» Γεώργιο Πελέγρη. Ο ζωγράφος μάλλον ταυτίζεται με τον ομώνυμο αγιογράφο που εργάζεται την περίοδο 1456-1487 στο Χάνδακα.

Ο μικρός μονόχωρος και καμαροσκέπαστος ναός του Αγίου Στεφάνου βρίσκεται μέσα στο σχεδόν έρημο χωριό Μοναστηράκι της επαρχίας Ιεράπετρας, δίπλα σε σημείο που πηγάζει νερό από το βουνό της Θρυπτής. Ο αρχικός ναός έφερε τοιχογραφικό διάκοσμο, από τον οποίο διατηρείται η κόγχη του ιερού βήματος.

Η μικρή γειτονιά Λατζιανά του χωριού Βουλγάρω Κισάμου αποτέλεσε την έδρα πατριαρχικής μονής αφιερωμένης στην Αγία Βαρβάρα, της οποίας το μεγάλο καθολικό σώζεται σε ερειπιώδη κατάσταση κοντά στο νεότερο ναό της Αγίας Βαρβάρας. Ο παλαιός ναός κτίστηκε περίπου τον 11ο αιώνα στον αρχιτεκτονικό τύπο του σταυροειδούς με τρούλο με μεταγενέστερη προσθήκη νάρθηκα.

Ο μονόχωρος Ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου βρίσκεται στο νεκροταφείο της Κριτσάς. Το εσωτερικό του τοιχογραφήθηκε το 1359-1360 με δαπάνες του Ιωάννη Σκορδίλη και το λαϊκότροπο εικονογραφικό του πρόγραμμα διατηρείται αποσπασματικά. Ξεχωρίζουμε σκηνές από τον ευαγγελικό κύκλο, το βίο του Χριστού και δέκα σκηνές από το βίο του Ιωάννη του Προδρόμου.