Κυδωνία

Ο σημερινός μικρός ναός της Παναγίας της Θεοτόκου στην Αγιά είναι κτισμένος στο πλάι της μεγάλης τρίκλιτης Βασιλικής του 5ου αιώνα, η οποία ήταν η έδρα της Επισκοπής Κυδωνίας και Αποκορώνου. Ο ναός μετασκευάσθηκε τον 10ο-11ο αιώνα, μετά από καταστροφή που πιθανώς υπέστη από τους Άραβες, αλλά σήμερα η στέγη έχει καταρρεύσει. Τα κλίτη χωρίζονται από κιονοστοιχίες και υπάρχει ημικυκλική αψίδα στο μεσαίο κλίτος.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στο Θέρισο Χανίων. Είναι δίκλιτος ναός του 1555, με το δεύτερο κλίτος του αφιερωμένο στον Άγιο Χαράλαμπο με πολύ ενδιαφέρουσες αγιογραφίες.

Στα Μεσκλά Κυδωνίας συναντάμε δύο ναούς αφιερωμένους στην Παναγία, που είναι και η προστάτιδα του χωριού. Ο αρχικός παλιός ναός που είναι αφιερωμένος στη Σύλληψη της Θεοτόκου κτίστηκε πάνω στα ερείπια αρχαίου ιερού της Δήμητρας. Ήταν ο κεντρικός ναός του χωριού ως το 1972, όταν ξεκίνησε τη λειτουργία της η μεγαλύτερη εκκλησία που κτίστηκε λίγα μέτρα παραδίπλα, παρομοίως αφιερωμένη στην Παναγία.

Η ερειπωμένη Μονή του Αγίου Γεωργίου Μορμόρη βρίσκεται κοντά στο χωριό Νεροκούρου Χανίων και χρονολογείται πριν από το 1637. Η μονή, που κάποτε είχε μεγάλη περιουσία, είναι μετόχι της Μονής Γουβερνέτου κι έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο.

Ο ναός του Σωτήρα Χριστού είναι μονόχωρος με δύο αψιδώματα και εξαιρετικές τοιχογραφίες. Υπάρχει επιγραφή του 1303, που αναφέρει ότι ζωγράφοι ήταν ο Θεόδωρος Δανιήλ και ο Μιχαήλ Βενέρης. Στο νάρθηκα οι τοιχογραφίες χρονολογούνται στον 15ο αιώνα.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου Κουμπελή βρίσκεται στην τοποθεσία Σόδι ανατολικά των Χανίων και στη δυτική βάση του Ακρωτηρίου Χανίων, πολύ κοντά στις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού.

Ένα από τα πολλά μονύδρια που διασώζονται στο Ακρωτήρι σήμερα είναι κι αυτό του Αγίου Γεωργίου του Απιδιώτη που βρίσκεται μέσα στο φαράγγι του Μαυρέ, στην περιοχή όπου υπήρξε ένας μικρός οικισμός που σήμερα έχει ερειπωθεί. Ο λιτός ναός είναι κτισμένος σε ένα από τα πολλά σπήλαια που βρήκαν καταφύγιο οι ασκητές του Ακρωτηρίου και έχει ωραία θέα μέσα στη χαράδρα.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στον Αργουλιδέ Ακρωτηρίου είναι κτισμένος τον 14ο αιώνα, όπως και ο κοντινός ναός των Αγίων Αρτεμίου και Παρασκευής. Ο ναός φέρει τοιχογραφίες του 14ου αιώνα στο εσωτερικό του και μαζί με τους ναούς του Μιχαήλ Αρχάγγελο και του Ευαγγελισμού στο Βόθωνα αποτελούν τους μόνους ναούς του Ακρωτηρίου που διασώζουν τις τοιχογραφίες τους.