Η Κρήτη ήταν η γενέτειρα του πρώτου Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, του Μινωικού, που ήκμασε μεταξύ 3000 π.Χ. και 1200 π.Χ. κυρίως στην Κεντρική και Ανατολική Κρήτη. Ακόμη και σήμερα, τα επιβλητικά ανάκτορα της Κνωσού, της Φαιστού, των Μαλίων, της Ζάκρου, της Τυλίσου, των Αρχανών, του Μοναστηρακίου, του Γαλατά, της Κυδωνίας και οι πολυτελείς επαύλεις στην Αγία Τριάδα, στη Ζώμινθο, στην Αμνισό, στο Μακρύγιαλο, στο Βαθύπετρο, στο Νεροκούρο αντανακλούν τη λαμπρότητα του μινωικού πολιτισμού μέσα από τα αριστουργήματα της αρχιτεκτονικής, της αγγειοπλαστικής, της αργυροχρυσοχοΐας και της ζωγραφικής.
Ο μινωικός στόλος, ο ισχυρότερος στόλος στον τότε γνωστό κόσμο, όπως αποδεικνύουν τα διάφορα ευρήματα σε όλη τη Μεσόγειο, έφερε πλούτο στην Κρήτη από το εμπόριο του πασίγνωστου τότε κρητικού κυπαρισσιού και των αγροτικών προϊόντων. Καράβια κατασκευασμένα σε μεγάλα ναυπηγεία, όπως το ναυπηγείο των Αγίων Θεοδώρων στο Βαθειανό Κάμπο, απέπλεαν φορτωμένα με ξυλεία, μέλι, κρασί, αγγεία και λάδι από τα λιμάνια της Ντίας, του Κατσαμπά, του Κομού, της Ζάκρου, της Ψείρας, του Μόχλους, της Νίρου, του Πετρά προς όλες τις κατευθύνσεις της Μεσογείου και πιθανώς ως και τη Σκανδιναβία.
Οι γυναίκες ήταν ισότιμες με τους άντρες και έπαιρναν μέρος στις θρησκευτικές τελετές, στα αγωνίσματα, στο κυνήγι, στο θέατρο, στο χορό, κλπ. Αριστουργήματα οικοδομικής αρχιτεκτονικής, ζωγραφικής, γλυπτικής και αργυροχρυσοχοΐας εξακολουθούν να εμπνέουν ακόμη και το σύγχρονο πολιτισμό. Μέρος του πολιτισμού ήταν η γραφή της Γραμμικής Α και αργότερα η Γραμμική Β, που κατέγραφε την Ελληνική Γλώσσα. Ακόμη και σήμερα, ο δίσκος της Φαιστού αποτελεί ένα από τα γνωστότερα μυστήρια της αρχαιολογίας, αφού η αποκρυπτογράφηση των σημείων του παραμένει ένας γρίφος.
Η λατρεία της Θεάς Μητέρας κυριαρχούσε στη θρησκευτική παράδοση των Μινωιτών, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν ως χώρους λατρείας πολλά σπήλαια και τις κορυφές των βουνών. Προσκυνητές, από όλα τα μήκη του νησιού, ανέβαιναν στο ιερό βουνό του Γιούχτα για να αποθέσουν τα αφιερώματά τους, τάματα με επιγραφές μινωικές και πήλινα εδώλια, στο ιερό κορυφής ή στο σπήλαιο του Χωστού Νερού. Ιερά κορυφής υπήρχαν και σε άλλες κορυφές, όπως του Βρύσινα, του Πετσοφά, του Τραόσταλου, της Ζου, του Καρφιού. Εξέχουσα θέση στη λατρεία του Δία είχαν τα σπήλαια του Ψυχρού στο όρος Δίκτη και του Ιδαίου Άντρου και των Καμαρών στον Ψηλορείτη.
Θολωτός Τάφος Στύλου 
Νότια της Απτέρας βρίσκεται ο θολωτός τάφος του Στύλου, που ήρθε στο φως το 1961 (συλημένος) από τους Ν. Πλάτωνα και Κ. Δαβάρα. Πρόκειται για μνημειακό τάφο τοπάρχη της περιοχής, με κυκλικό, λιθόκτιστο θάλαμο και μακρύ, κτιστό δρόμο μήκος 20,80m.
Ο υστερομινωικός θολωτός τάφος του Μάλεμε βρίσκεται πολύ κοντά στο γερμανικό νεκροταφείο και στο ιστορικό αεροδρόμιο του Μάλεμε. Ο τάφος είχε ήδη συληθεί από τις αρχές του 20ου αιώνα και υπέστη μεγάλες καταστροφές από βόμβα κατά τη διάρκεια της μάχης της Κρήτης.
Ο τάφος διατηρείται σε άριστη κατάσταση, είναι καλοσυντηρημένος και αρκετά καθαρός. Έχει αρκετά μακρύ διάδρομο εισόδου ενώ το εσωτερικό του είναι αρκετά ευρύχωρο και η πυραμιδοειδής οροφή του είναι αρκετά εντυπωσιακή. Το εντυπωσιακότερο στοιχείο του ταφικού συγκροτήματος όμως είναι ο τεράστιος λαξευτός βράχος.
Βορειοανατολικά, 4 χλμ από το χωριό Μαργαρίτες, υπάρχει ένας υστερομινωικός τάφος του 1350 π.Χ ο οποίος θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία της περιοχής. Ένας διάδρομος με λαξευτές πέτρες και τις δύο του πλευρές, οδηγεί σε ένα κυκλικό θολωτό τάφο.
Στην τοποθεσία Γρηγόρη Κορυφή κοντά στο Καμηλάρι συναντάμε τα ερείπια μεγάλου θολωτού τάφου (περίμετρος 34μ.) με πανοραμική θέα στη θάλασσα. Ο τάφος ανακαλύφθηκε το 1959 από τον Doro Levi και χρονολογείται από το 2000 π.Χ..
Στο Γερόκαμπο (Ιερός Κάμπος) δυτικά του Λέντα εντοπίστηκαν το 1959 τρεις θολωτοί τάφοι, με τον μεγαλύτερο (διαμέτρου 5.10m) συλημένο και άδειο. Μπροστά στην είσοδο υπήρχε προθάλαμος γεμάτος οστά ανθρώπων και ζώων, κάρβουνα και κύπελλα. Σε δεύτερο τάφο βρέθηκαν ειδώλια, ξιφίδια, αγγεία, σφραγίδες και χάντρες.
Στην τοποθεσία Πλατύσκινος κοντά στα Αχλάδια Σητείας έχει εντοπιστεί μεγάλος υπόγειος θολωτός τάφος διαμέτρου4.08m, ύψους 4.16m και διαδρόμου 9m. Ο τάφος, εξαιρετικά σπάνιος ειδικά στην Ανατολική Κρήτη, χρονολογείται στην περίοδο 1400-1220πΧ και θεωρείται ότι ήταν έμπνευση από τους τάφους των Μυκηναίων.
Ο σημαντικότερος από τους πολλούς τάφους που έχουν βρεθεί στην ευρύτερη περιοχή του Αποδούλου είναι ο θολωτός τάφος βρίσκεται στη θέση Σοποτάκια με είσοδο-δρόμο μήκους 7 μέτρων και θάλαμο με διάμετρο 3,1μ.. Εντός του τάφου βρέθηκαν τρεις λάρνακες (1380-1200 π.Χ.).
