Κρήτη

Σε μια περιοχή κυριολεκτικά κρυμμένη μέσα σε αιωνόβιες ελιές και άλλα δέντρα κάτω από το χωριό Σελλιά Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου βρίσκεται ο ναός των Αγίων Φώτιου και Ανίκητου. Ως εκεί φτάνει χωματόδρομος από τα Σελλιά. Ο ναός είναι μικρός, στενόμακρος και μονόχωρος και πραγματικά λιτός εξωτερικά. Η κατασκευή του τοποθετείται στα χρόνια της Ενετοκρατίας (14ος αιώνας) και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από τις λίγες αγιογραφίες που κοσμούν το βόρειο τοίχο.

Κάτω από τον οικισμό Βρύσες Αμαρίου συναντάμε τον οικισμό φάντασμα του Σμιλέ, ο οποίος έχει εγκαταλειφθεί από τα μέσα του 20ου αιώνα. Ο οικισμός κατά την Τουρκοκρατία ήταν Τουρκοχώρι, αλλά παρόλα αυτά διατήρησε το Χριστιανικό ναό της Παναγίας, ο οποίος σώζεται έως και σήμερα σε τραγική κατάσταση.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στην τοποθεσία Φινοκάλης υπήρξε καθολικό γυναικείου μοναστηριού του 14ου αιώνα που σήμερα δε λειτουργεί (έπαυσε τη λειτουργία του τη δεκαετία του 1980). Εντύπωση προκαλεί η κλίση των τοίχων του ναού, ο οποίος αν δεν είχε υποστυλωθεί θα είχε καταρρεύσει από την καθίζηση του εδάφους. Ο ναός φέρει τοιχογραφίες του 14ου αιώνα.

Δίπλα στον Αξεδιανό Ποταμό και κοντά στα Πηρουνιανά συναντάμε τον Βυζαντινό ναό του Αγίου Γεωργίου του Χωστού. Ο αρχικός ναός είχε τρούλο, ενώ στη συνέχεια επεκτάθηκε για να μεγαλώσει. Το τμήμα που έχει τον τρούλο φέρει τοιχογραφίες σε μέτρια κατάσταση.

Νότια του χωριού Άνω Μούλια Ηρακλείου σε αγροτική τοποθεσία συναντάμε το εκκλησάκι του Οσίου Θεόδωρου του Ηγιασμένου. Ο Όσιος Θεόδωρος ο Ηγιασμένος δεν γιορτάζει των Αγίων Θεοδώρων που γιορτάζουν πολλά εκκλησάκια που υπάρχουν σε διάφορα μέρη αλλά την ημέρα που η εκκλησία τιμά τον Άγιο Θεόδωρο τον Ηγιασμένο στις 16 Μαίου κάθε έτους. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σπάνιο άγιο και η εκκλησία αυτή είναι η μοναδική σε ολόκληρη την Κρήτη που τιμάται στο όνομά του.

Ένα από τα εκκλησάκια της Κρήτης που γιορτάζουν την ημέρα του Αγίου Γεωργίου του Μεθυστή, όταν πρωτανοίγουν τα βαρέλια με το κρασί, είναι ο Άγιος Γεώργιος στο χωριό Απόστολοι Πεδιάδος Ηρακλείου, ένα χωριό με μεγάλη παράδοση στην παραγωγή κρασιού.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της Λύττου και είναι από τους παλαιότερους ναούς στην Κρήτη. Στο ναό υπάρχουν τοιχογραφίες, ενώ κάτω από το ναό βρέθηκαν ψηφιδωτά δάπεδα παλαιοχριστιανικής Βασιλικής.

Στο κοιμητήριο του χωριού Σταμνοί υπάρχει ο δίκλιτος ναός του Αγίου Βλασίου. Διακρίνονται δύο κατασκευαστικές φάσεις. Το βόρειο κλίτος, που διατηρεί ίχνη τοιχογραφιών, ανήκει στην περίοδο της Ενετοκρατίας, ενώ το νότιο κλίτος και η δυτική όψη διαμορφώθηκαν τον 19ο αιώνα.