Τα Μάλια είναι βρίσκονται 35χλμ ανατολικά του Ηρακλείου, στις παρυφές του Όρους Σελένα. Ονομάζονται έτσι από την παράφραση της λέξης ομαλία, που σημαίνει επίπεδη περιοχή, αφού τα Μάλια βρίσκονται σε μια πολύ εύφορη πεδιάδα. Μάλιστα είναι διάσημα σε όλη την Κρήτη για τις νόστιμες μπανάνες Μαλίων που καλλιεργούνται στα θερμοκήπια της περιοχής. Η κοιλάδα διαθέτει πολλά νερά και παλιά ήταν γνωστή για τους ανεμόμυλους, που αντλούσαν το νερό στις καλλιέργειες της πατάτας.
Πριν πολλά χρόνια τα Μάλια ήταν ένα μικρό παραδοσιακό χωριό με λίγους κατοίκους, το οποίο έχει γνωρίσει μια ραγδαία τουριστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και έχει εξαπλωθεί προς όλες τις κατευθύνσεις. Τα Μάλια είναι γνωστά στους τουρίστες για τις διακοπές με τα τρία s, δηλαδή sand, sea, sex (άμμος, θάλασσα, σεξ). Όντως, είναι πασίγνωστα για τη τεράστια παραλία και την πολύ έντονη νυχτερινή τους ζωή, καθώς χιλιάδες νέοι πίνουν μέχρι το πρωί στα κλαμπ της περιοχής, δυστυχώς συχνά μέχρι να παρεκτραπούν εντελώς. Νωρίς το πρωί τα Μάλια θυμίζουν βομβαρδισμένο τοπίο με τους μεθυσμένους τουρίστες, κυρίως Βρετανος, να παραπατούν και να ψάχνουν το δρόμο για το ξενοδοχείο τους.
Στα Μάλια υπάρχουν δύο κεντρικοί δρόμοι που συναντιούνται στο κεντρικότερο σημείο της πόλης, μπροστά από τον Ναό του Αγίου Νεκταρίου. Ο ένας δρόμος είναι πεζόδρομος που συνδέει το παλιό χωριό με την παραλία και ο κάθετος του. Στον πρώτο υπάρχουν τα πολλά κλαμπ των Μαλίων, όπου επικρατεί το αδιαχώρητο τα βράδια από τους νεαρούς τουρίστες που ξεσαλώνουν. Αντίθετα, στον δεύτερο υπάρχουν πολλά καταστήματα, καφετέριες, super markets, τράπεζες, ιατρεία κλπ και τα πράγματα είναι πιο ήρεμα.
Αξιοθέατα
Εκτός από την ξέφρενη νυχτερινή ζωή, τα Μάλια είναι γνωστά και για τον αρχαιολογικό χώρο του τρίτου σημαντικότερου μινωικού ανακτόρου της Κρήτης που βρίσκεται στη θέση Χρυσόλακκος ή Τάρμαρος, ανατολικά του χωριού. Η ονομασία Τάρμαρος θεωρείται ότι ήταν και η ονομασία της αρχαίας πόλης της περιοχής. Στο Ανάκτορο των Μαλίων βασίλευε ο θρυλικός βασιλιάς Σαρπηδώνας, ο οποίος ήταν γιος του Δία και της Ευρώπης και αδερφός του Μίνωα. Ο Σαρπηδών κάποτε εκδιώχτηκε από τον Μίνωα και μετέβη στη Λυκία της Μικράς Ασίας, όπου θεοποιήθηκε. Αργότερα η λατρεία του μεταφέρθηκε στην Αίγυπτο, όπου ταυτίστηκε με το θεό Σάραπι. Το ανάκτορο καταστράφηκε το 1700πΧ, ανοικοδομήθηκε και ξανακαστράφηκε το 1450πΧ. Στο ανάκτορο βρέθηκαν τάφοι με πολλά χρυσά αφιερώματα, μεταξύ τους και το πασίγνωστο κόσμημα με τις μέλισσες που βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Δυστυχώς, πριν τις ανασκαφές οι τάφοι είχαν ήδη συληθεί και κανείς δεν ξέρει πόσα υπέροχα αντικείμενα χάθηκαν.
Επίσης, μέσα στο παλιό χωριό μπορείτε να κάνετε βόλτα στα γραφικά στενά και να επισκεφτείτε την εκκλησία της Παναγίας της Γαλατιανής, που ονομάζεται έτσι, αφού για το κτίσιμο της χρησιμοποιήθηκε γάλα, αντί νερού, που πρόσφεραν οι βοσκοί. Επίσης, μπορείτε να δείτε τους ναούς του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, των Ταξιαρχών, του Αγίου Δημητρίου και του Ευαγγελισμού, του Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Πελαγίας και του Αγίου Σάββα (κοντά στην ακτή). Ο Ναός του Αγίου Γεωργίου έχει πολλές παλιές τοιχογραφίες και κτίστηκε εκεί για να προστατεύει από τα ξωτικά όσους περνούσαν τη νύχτα τους κοντά. Επίσης, στο νησάκι που βρίσκεται απέναντι από την κεντρική παραλία των Μαλίων, είναι κτισμένη η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος.
Επίσης, αν έχετε αμάξι, 15’ βόρεια από τα Μάλια υπάρχει το παραδοσιακό χωριό Κράσι με τον τεράστιο πλάτανο της πλατείας, όπου 15 άτομα στη σειρά δεν μπορούν να αγκαλιάσουν το κορμό του. Η διαδρομή περνάει μέσα από ένα ρέμα που είναι γεμάτο χαμόπρινα και χαρουπιές. Εκεί μπορείτε να πιείτε το καφέ σας στην πλατεία, να φάτε στα ουζερί του χωριού και να περπατήσετε στα γραφικά στενά. Επίσης, στην πλατεία υπάρχει βρύση με πεντακάθαρο κρύο νερό.
- 1
- 2
Ανάκτορο Μαλίων 
Ο αρχαιολογικός χώρος των Μαλίων βρίσκεται 3km ανατολικά των Μαλίων, δίπλα στον υδροβιότοπο της περιοχής και πολύ κοντά στη θάλασσα. Εδώ υπήρξε μια σημαντική μινωική πόλη και το τρίτο μεγαλύτερο σε μέγεθος μινωικό ανάκτορο, μετά της Κνωσού και της Φαιστού.
Υστερομινωικός Οικισμός στο Καρφί 
Το Καρφί είναι ένα μεγάλο βραχώδες εξόγκωμα στις κορυφές των Δικταίων Όρεων, με απίστευτη θέα προς τις βόρειες ακτές της Κρήτης και το Οροπέδιο Λασιθίου, κοντά στη Μονή Κεράς Καρδιωτίσσης. Στη κορυφή του, σε υψόμετρο 1200m, έχουν εντοπιστεί ίχνη από μινωικό ιερό κορυφής.
Πρινόδασος Χαμόπρινα 
Τα Χαμόπρινα είναι ένα μικρό δάσος με χαμηλούς πρίνους, το οποίο βρίσκεται 4km νότια των Μαλίων. Η πρόσβαση από τα Μάλια είναι πολύ εύκολη, καθώς το δάσος βρίσκεται πάνω στον δρόμο που συνδέει τα Μάλια με το Κράσι.
Σπήλιος της Μαριάς 
Το σπήλαιο της Μαριάς βρίσκεται δυτικά-νοτιοδυτικά των Μαλίων σε υψόμετρο 106 μ. πάνω στο μονοπάτι που οδηγεί από τα Μάλια στο Μοχό. Το γεγονός αυτό έχει αυξήσει την επισκεψιμότητα του σπηλαίου με αποτέλεσμα να έχει υποστεί μεγάλες φθορές από βανδαλισμούς στα σταλαγμιτικά του.
Οι Κουλέδες στα Μάλια 
Νότια από τα Μάλια υψώνεται μικρό βουνό που οι ντόπιοι ονομάζουν Κουλέδες. Το όνομά του το παίρνει από φρούρια (κουλέδες) που έκτισαν οι Οθωμανοί για να ελέγχουν τη εύφορη πεδιάδα των Μαλίων. Οι κουλέδες των Μαλίων είχαν οπτική επαφή ώστε να επικοινωνούν μεταξύ τους. Παρόλο που έχουν καταστραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά, η ύπαρξή τόσων φρουρίων σε τόσο κοντινή απόσταση μαρτυράει το πόσο σημαντική ήταν η φύλαξη των Μαλίων και των περασμάτων τους για τους Οθωμανούς.
Ναός Αγίου Γεωργίου στις Λούτρες Μαλίων 
Ανατολικά των Μαλίων, στην περιοχή Λούτρες, υπάρχει ο ναός του Αγίου Γεωργίου. Ο ναός είναι κτισμένος στη θέση παλαιότερου του 9ου αιώνα και χρονολογείται στην Ενετοκρατία (13ος αιώνας). Στο εσωτερικό του φέρει τοιχογραφίες, από τις οποίες δεσπόζει ο Άγιος Γεώργιος στο άλογό του, αλλά και διάφορες μορφές αγίων. Στους τοίχους διακρίνονται χαράγματα περιηγητών του 1594,1613,1614 και 1616.
Ο ναός της Παναγίας της Γαλατιανής ή Γαλενιανής βρίσκεται μέσα στα Μάλια και αποτελείται από τρία κλίτη, ως αποτέλεσμα της διαδοχικής προσθήκης το δύο κλιτών στον αρχικά μονόχωρο ναό του 14ου αιώνα που σήμερα αποτελεί το κεντρικό κλίτος. Τα τρία κλίτη είναι αφιερωμένα στους Αγίους Δέκα, στα Εισόδια της Θεοτόκου και στον Άγιο Χαράλαμπο και χρονολογούνται στο 1840, τον 14ο αιώνα και στο 1898 αντίστοιχα.
- 1
- 2
