Παλαιό Διδακτήριο Αρχανών
Κοντά στη βόρεια είσοδο των Επάνω Αρχανών συναντάμε το Παλαιό Δημοτικό Σχολείο των Αρχανών. Το Διδακτήριο, όπως είναι γνωστό, είναι κλασικό δείγμα νεοκλασικής αστικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ου αιώνα που χρησιμοποιήθηκε σε πολλά σχολεία. Κατασκευάστηκε κατά την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας στη θέση Πατητήρια, αν και η αποπεράτωσή του ολοκληρώθηκε το 1927. Η μελέτη του ξεκίνησε το 1899 από τον αρχιτέκτονα Νικόλαο Σαλιβέρο. Μετά την εκπόνησή της το 1901, άρχισε αμέσως η κατασκευή με κρατικά έξοδα και δωρεές ντόπιων που ζούσαν στην Αμερική.
Το κομψό κτίριο είναι διώροφο, πετρόκτιστο, με ξύλινα δάπεδα και σκεπή με κεραμίδια. Το ισόγειο και το υπόγειο έχουν κάτοψη σε σχήμα Π, ενώ ο πρώτος όροφος έχει καλύψει μόνο το μεσαίο τμήμα.
Το διδακτήριο στις αρχές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στέγασε τους ασθενείς του Πανανείου Νοσοκομείου Ηρακλείου και της Μάχης της Κρήτης. Κατά τη Γερμανική Κατοχή του νησιού, χρησιμοποιήθηκε από τη Γερμανική Μεραρχία του Μίλερ και αργότερα του Κράιπε. Από το ίδιο κτίριο είχε αποχωρήσει ο Κράιπε πριν την απαγωγή του στις Πατσίδες και την μεταφορά του στην Αίγυπτο από τις συμμαχικές δυνάμεις. Μετά την απελευθέρωση, χρησιμοποιήθηκε από αντιστασιακές δυνάμεις, ενώ το 1945 ξαναλειτούργησε ως σχολείο.
Μετά τη μεταφορά των σχολείων σε σύγχρονα κτίρια, το διδασκαλείο στέγασε το Δήμο Αρχανών. Σήμερα το κτίριο έχει ανακαινιστεί και στεγάζει υπηρεσίες του τοπικού Δήμου, το παράρτημα του Ανοιχτού Πανεπιστημίου και της ΑΣΠΑΙΤΕ.
