Η μονή της Παναγίας της Χρυσοσκαλίτισσας βρίσκεται 72km νοτιοδυτικά των Χανίων, πολύ κοντά στην μαγευτική λιμνοθάλασσα του Ελαφονησίου. Είναι μοναστήρι με μορφή φρουρίου, σκαρφαλωμένο σε βράχο 35m με απεριόριστη θέα στη θάλασσα.
Μετά την απελευθέρωση της Αραβοκρατούμενης Κρήτης από το Νικηφόρο Φωκά το 961 μ.Χ., παρατηρήθηκε μια περίοδος πολιτισμικής αναγέννησης, γεγονός που αντανακλάται στα μνημεία της εποχής και η οποία συνεχίστηκε με εντονότερους ρυθμούς στα χρόνια της Ενετοκρατίας. Αυτήν την περίοδο ιδρύθηκαν τα περισσότερα μεγάλα και μικρά μοναστήρια, που συναντάμε σήμερα στην Κρήτη. Εκτός από τις λατρευτικές ανάγκες που υπηρετούσαν, τα περισσότερα από αυτά, διαδραμάτισαν σπουδαίο ρόλο κατά τη διάρκεια των μεγάλων αγώνων των Κρητικών για ελευθερία, κυρίως μετά την κατάκτηση της Κρήτης από τους Οθωμανούς ως και την απελευθέρωση.
Οι Χριστιανοί επαναστάτες δεν είχαν άλλα καταφύγια για να οργανώσουν τις πολεμικές τους επιχειρήσεις. Οι Οθωμανοί, γνωρίζοντας την υποστηρικτική δράση των μοναχών στους Χριστιανούς πολεμιστές, ισοπέδωσαν, κατέκαψαν και λεηλάτησαν τα μοναστήρια που λειτουργούσαν ως επαναστατικές εστίες. Ακόμη και σήμερα, προκαλεί δέος η ιστορία του ολοκαυτώματος της μονής Αρκαδίου το 1866 και η ηρωική απόφαση των πολιορκουμένων Χριστιανών να ανατινάξουν την πυριτιδαποθήκη. για να μην πέσουν στα χέρια των Οθωμανών. Αντίστοιχες ιστορίες έχουν να διηγηθούν σχεδόν όλα τα μοναστήρια της εποχής.
Η Ιερά Μονή Οσίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου Ηρακλείου (εορτ. 28 Ιουλίου), βρίσκεται στις νότιες παρυφές της πόλης. Ιδρύθηκε, ως Ανδρώα Κοινοβιακή Μονή στις 14 Απριλίου 2002 από τον Μεθόδιο Σαμαριτάκη. Σήμερα αριθμεί λίγους μοναχούς που ασχολούνται με την παραγωγή κεριού και θυμιάματος κ.α.
Η μονή Σαββατιανών ή Σαββαθιανών βρίσκεται σε μια πανέμορφη κατάφυτη και καλά κρυμμένη περιοχή κοντά στη Ρογδιά Ηρακλείου, σε υψόμετρο 440m και σε απόσταση 20km δυτικά της πόλης. Η πρόσβαση γίνεται μέσω της Ροδιάς. Είναι ένα από τα λίγα εναπομείναντα μοναστήρια που λειτούργησαν στην περιοχή κατά την Ενετοκρατία.
Η Μονή Αγκαράθου βρίσκεται 23km ανατολικά του Ηρακλείου και είναι κτισμένη με φρουριακή αρχιτεκτονική σε μια κατάφυτη θέση σε υψόμετρο 538m κοντά στην Επισκοπή Πεδιάδος. Το μοναστήρι, ειδικά κατά την Ενετοκρατία, ήταν από τα πλουσιότερα στην Κρήτη με αποτέλεσμα να αποκτήσει ως μετόχια πολλές μικρές και μεγάλες μονές.
Η μονή της Αγίας Κυριακής βρίσκεται σε απόσταση 12km νοτιοδυτικά των Χανίων, κοντά στο Βαρύπετρο. Ως το 1992, η μονή ήταν ένα σύνολο από χαλάσματα, αλλά έκτοτε αναστηλώθηκε και πλέον αποτελεί ένα πανέμορφο μοναστήρι της Κρήτης.
Η Μονή της Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων ή Μουρτάρων είναι ένα από τα πλουσιότερα και ομορφότερα μοναστήρια της Κρήτης. Είναι κτισμένη κοντά στο αεροδρόμιο Χανίων, στη θέση Τζομπόμυλος του ακρωτηρίου Μελέχα και στους πρόποδες της Οροσειράς του Σταυρού. Η απόσταση από τα Χανιά είναι μόλις 15km.
Η Μονή Γουβερνέτου ή Γδερνέτου βρίσκεται 19χλμ βορειοανατολικά των Χανίων, στην βόρεια πλευρά του Ακρωτηρίου Χανίων και κοντά στην Μονή της Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων. Η πρόσβαση γίνεται μέσω της μονής Αγίας Τριάδας, όπου και υπάρχει πινακίδα για το μοναστήρι.
Η Μονή Αγίας Ειρήνης είναι σκαρφαλωμένη σε υψόμετρο 260m στους πρόποδες του όρους Βρύσινα, περίπου 5km νότια του Ρεθύμνου. Είναι γυναικείο μοναστήρι κι ένα από τα παλαιότερα της Κρήτης, χτισμένο πριν το 1362.
