Μαλεβιζίου

Ο σπηλαιώδης ναός του Αγίου Αντωνίου, ίσως παλιό μοναστήρι, βρίσκεται στην αρχή του όμορφου φαραγγιού των Ασιτών, σε μια περιοχή κατάφυτη με πλατάνια που ανήκει στην κοινότητα των Άνω Ασιτών της επαρχίας Μαλεβιζίου. Πηγές ρέουν δίπλα από τον τοίχο της εκκλησίας και σε άλλα σημεία έξω από το ναό, δίνοντας ζωή στη βλάστηση που τον περιβάλει.

Ο ναός είναι ιδιαίτερος καθώς είναι δίκογχος, ένας τύπος που δε συναντάμε συχνά στην Κρήτη. Ο τύπος του δίκογχου ναού διαφέρει από τον δίκλιτο με την ενιαία στέγαση των δύο κλιτών, με μία δηλαδή στέγη, χωρίς παρεμβολή τοίχο ανάμεσα στα κλίτη. Ο δίκογχος ναός κατάγεται από τα δίδυμα ειδωλολατρικά ιερά και ιδιαίτερα στη λατρεία των Διόσκουρων, ενώ είναι συνδεδεμένος με νεκρικές δοξασίες. Οι δίκογχοι ναοί έχει παρατηρηθεί ότι κτιζόντουσαν στις όχθες ποταμών και σε ρεματιές με νερό, όπως κι εδώ. Πιστεύεται ότι αυτό είχε να κάνει με τη δοξασία ότι το νερό είναι το φράγμα που εμποδίζει τους νεκρούς να περάσουν στον κόσμο των ζωντανών.

Το δεύτερο κλίτος – κόγχη του ναού είναι αφιερωμένος στην Παναγία. Στο υπέρυθρο του κλίτους αυτού και εξωτερικά του ναού διασώθηκε το οικόσημο της οικογένειας των Φαλιέρων.